Những yếu tố ảnh hưởng đến độ bền và thẩm mỹ của răng sứ
Răng sứ có 2 thành phần: phần răng sứ phủ bên ngoài, và phần răng thật bên trong, được che phủ bởi răng sứ.
Nếu phần răng sứ bị bể vỡ, nhưng phần răng thật còn tốt, thì bác sĩ chỉ cần thay lớp răng sứ khác.
Ngược lại, nếu phần răng thật bị hư hại đến mức phải nhổ đi, thì răng sứ cũng sẽ bị “nhổ đi ” theo.
Độ bền và thẩm mỹ của răng thật chịu ảnh hưởng bởi những yếu tố sau:
1) Tủy răng: Răng được giữ tủy sẽ có “ sức sống ” và tồn tại lâu dài
Răng được bảo tồn tủy sẽ có khả năng tự hồi phục, chống lại những tác nhân gây hại như vi khuẩn, các chất độc hại khác trong môi trường miệng. Răng có “ tủy sống ” cũng có màu sắc đẹp, sống động hơn răng đã “lấy tủy”, nhờ đó răng sứ khi gắn lên đạt được kết quả thẩm mỹ cao. Răng thật được bảo tồn tủy cũng rất ít đổi màu theo thời gian sử dụng.
2) Răng thật bị mài càng nhiều, càng bị hư hại nhiều hơn
Để lắp được răng sứ, răng thật cần phải được bác sĩ mài sửa soạn ra hình dạng để có thể lắp được răng sứ, thường gọi là cùi răng.
Một cách lý tưởng, răng thật cần được mài ở mức độ “đủ” và “hợp lý” để khi gắn răng sứ được khít sát, mà không gây hại cho răng thật. Răng sứ cũng cần có một độ dày nhất định, đủ để chịu được lực ăn nhai và có màu sắc phù hợp với kết quả thẩm mỹ mà bạn mong đợi. Mài quá nhiều sẽ làm hư hại răng thật, nguy cơ ảnh hưởng tủy răng, ê buốt khi ăn nhai.
Mài quá ít sẽ làm răng sứ không thể gắn khít sát được với răng thật, hoặc kỹ thuật viên phải làm răng sứ quá mỏng dẫn đến dễ bể vỡ, nhưng nếu làm quá dày sẽ làm cho răng bị to, thô, khó vệ sinh. Răng sứ quá mỏng cũng khó đạt được kết quả thẩm mỹ về màu sắc.
Do được trang bị hệ thống CAD/CAM và labo sản xuất răng sứ trực tiếp, có thể làm ra được những chiếc răng sứ có độ dày mỏng phù hợp với từng trường hợp, nhằm đạt được một kết quả thẩm mỹ mà bác sĩ chỉ cần mài răng tối thiểu. Điều này đòi hỏi một kiến thức đủ rộng về các loại vật liệu sứ, labo răng giả được trang bị tại chỗ, cũng như sự phối hợp ăn ý giữa các bác sĩ và kỹ thuật viên.
3) Trục răng khi ăn nhai phải cùng trục với hướng của chân răng thật
Về mặt lý tưởng, lực nhai của răng sứ phải đồng trục với chân răng thật để có thể chịu lực và hấp thu lực được tốt.
Nếu trục răng sứ bị lắp khác hướng với trục của chân răng, thì khi ăn nhai, chân răng sẽ bị hư hại nhanh chóng, sau một thời gian sẽ xuất hiện viêm nướu, tiêu xương, hoặc tét, gãy chân răng thật. Biểu hiện ban đầu là bạn sẽ thấy lực ăn nhai của răng bị giảm đáng kể sau khi lắp răng sứ.
Vì vậy, răng sứ không được làm để điều chỉnh trục răng như chỉnh răng bị chìa, bị hô, chỉnh răng chen chúc. Những trường hợp như vậy, bạn nên điều trị niềng răng – chỉnh nha.
4) Răng thật bị mòn và bị hư hại gián tiếp khi tiếp xúc với răng sứ quá cứng
Nhiều người chỉ quá chú ý đến chiếc răng sẽ bọc sứ, mà không chú ý đến những chiếc răng thật tiếp xúc với răng sứ khi ăn nhai.
Nếu răng sứ quá cứng, sẽ nhanh chóng làm mòn răng thật đối diện, làm hư hại răng thật đó.
Răng sứ quá cứng cũng làm giảm cảm giác ăn nhai, hoặc gây cảm giác khó chịu khi ăn nhai mạnh.
răng sứ cho những răng bị mòn cũng sẽ phức tạp và cần nhiều thời gian, do bệnh nhân đã “quen” với chiếc răng mòn.
Làm một chiếc răng sứ thật cứng để bảo hành vĩnh viễn là một việc không khó, nhưng sau đó nó có thể làm hư hại những chiếc răng thật tiếp xúc với nó một cách nhanh chóng.
Vì vậy, bạn nên chọn chiếc răng sứ có độ cứng phù hợp với cảm giác ăn nhai, tương xứng với những chiếc răng xung quanh trong miệng của bạn. Nếu một chiếc răng sứ bị bể vỡ do vô ý cắn phải đồ cứng, bác sĩ có thể làm lại dễ dàng riêng chiếc răng sứ đó. Ngược lại, nếu răng thật của bạn bị mòn, bể, vỡ thì bạn sẽ cần giải quyết cả 2 vấn đề: chiếc răng sứ đã làm răng thật bạn bị bể vỡ, và cả chiếc răng thật mà bạn đã bị chiếc răng sứ làm bể vỡ.
5) Răng thật khó vệ sinh do răng sứ làm sai quy cách
Một cách lý tưởng, răng sứ khi bọc quanh răng thật cần có độ dày phù hợp và khít sát tốt với phần răng thật đã mài.
Răng sứ quá dày dễ làm nhét thức ăn xuống dưới chân răng, bạn không vệ sinh được thì lâu ngày chân răng sẽ bị hư hại do mảng bám, vôi răng, vi khuẩn. Triệu chứng đầu tiên bạn cảm nhận được đó là mùi hôi từ những răng sứ đó. Nếu thức ăn nhét vào kẽ giữa răng thật và răng sứ, bạn có nguy cơ bị hư cả 2 răng.
Răng sứ có độ dày cao sẽ giảm thiểu khả năng bể vỡ nên có thể bảo hành trong thời gian rất dài. Nhưng điều quan trọng ở tình huống này không phải là sự tồn tại của chiếc răng sứ, mà là chiếc răng thật của bạn. Nếu răng thật bị hư và mất đi, sự tồn tại của răng sứ bên ngoài là không còn ý nghĩa.
6) Răng thật chịu lực quá tải do răng sứ làm sai quy cách
Khi chân răng thật bị quá tải do thiết kế răng sứ không phù hợp, răng sẽ nhanh chóng bị yếu, lung lay rồi không giữ được.
Trường hợp này thường gặp nhất là khi làm cầu răng sứ: vì khi làm cầu răng sứ, số răng thật thì “ít”, nhưng lại phải gánh vác “chức năng” cho nhiều răng, nên sẽ quá tải. Đặc biệt, khoảng trống mất răng càng dài, càng lớn, lực tác dụng lên phần nhịp cầu (phần răng bị mất) càng lớn, thì răng trụ (răng thật đã bị mài làm trụ cầu răng) lại càng nhanh chóng quá tải và bị lung lay. Vì vậy, khi thiết kế cầu răng sứ, bác sĩ cần phải tính toán hợp lý “khả năng” của trụ cầu răng có thể mang những răng bị mất đó được không, và phần nhịp cầu phải được tính toán kỹ lưỡng. Phần này sẽ được thảo luận kỹ ở bài viết “Chọn cầu răng hay Implant?”
Cầu răng sứ cũng có thể sẽ quá tải ở những trường hợp bệnh nhân có lực ăn nhai mạnh. Nếu bệnh nhân có khả năng ăn nhai mạnh hoặc nghiến răng, nên chọn giải pháp làm Implant để phục hình răng ở những vị trí chịu lực cao, như răng hàm lớn.
Răng thật cũng có thể bị quá tải nếu phần răng sứ bên trên được làm dày và hơn khả năng chịu lực của chân răng bên dưới.
Như vậy độ bền của răng sứ phụ thuộc rất nhiều vào chất lượng răng thật, cách sửa soạn răng thật đúng quy cách chứ không chỉ ở lớp sứ bên ngoài
Bài viết liên quan: