Phòng và điều trị mòn răng

Mòn răng là một nguyên nhân quan trọng gây phá hủy mô răng. Các răng mòn gây mất cấu trúc về giải phẫu và dễ gây nên hiện tượng dắt thức ăn vào khe răng, tổn thương lợi, viêm nha chu, cuối cùng răng bị tiêu xương, tụt lợi, lung lay và mất răng. Mòn quá mức ở nhóm răng cửa còn làm xấu về thẩm mỹ.

Hay gặp những răng mòn quá mức mặt nhai, mòn khuyết ở cổ thường bị đau buốt khi ăn lạnh, nóng hoặc chua, ngọt, nặng hơn có thể gây viêm tủy, tủy hoại tử và viêm quanh chóp răng.

Nguyên nhân gây mòn răng:

Có nhiều nguyên nhân gây mòn răng: mòn răng cơ học (nghiến răng, chải răng quá mức…) mòn răng hóa học xảy ra khi bề mặt men răng tiếp xúc với dung dịch có tính axít lâu dài gây mất cấu trúc của răng.

Hay bị nôn hoặc trào ngược dạ dày: Là nguyên nhân phổ biến nhất của sự mòn trầm trọng của mặt trong răng cửa trên.Nghiện rượu có thể gây mòn răng do tăng nguy cơ nôn trào ngược axít dạ dày.

Ăn trái cây có vị chua: Gây mòn răng ở mặt ngoài răng cửa trên. Vị trí ở mức độ trầm trọng của mòn răng liên quan trực tiếp đến cách sử dụng thức ăn có tính axít, độ axít và thời gian tiếp xúc.

Tiếp xúc với axít: Công nhân ở các xí nghiệp có tiếp xúc với hơi và bụi nước có tính axít ở các nhà máy (sản xuất ắc-quy chì…), mòn trầm trọng thường ảnh hưởng đến mặt ngoài của các răng cửa.

Nước ngọt có ga: Coca cola, nước cam và nước khoáng là những loại nước uống có tính axít (pH thấp) làm gia tăng độ mòn của răng.

Nguyên nhân khác:

Bất cứ loại thuốc nào có tính axít và tiếp xúc thường xuyên với bề mặt răng có thể gây mòn như viên vitamin C nhai, viên aspirin nhai.

Cuối cùng, những yếu tố di truyền gây loạn sản tổ chức cứng của răng ảnh hưởng đến số lượng men hoặc chất lượng canxi hóa làm men mỏng và bở hơn. Điều này sẽ làm yếu sức kháng mài mòn và làm tăng thêm sự mất chất bề mặt do nguyên nhân hóa học hoặc cơ học.

Loạn sản di truyền có thể ảnh hưởng cả hệ răng sữa và răng vĩnh viễn, khiến răng có màu nâu hoặc xám đục đặc trưng. Liên kết cấu trúc răng yếu gây mất men sớm, mòn nhanh và dễ bị sâu răng.

Các kiểu mòn răng:

Răng hàm: Có thể bị mòn ở các hố rãnh mặt nhai hoặc mặt trong, ngoài. Mặt nhai thường mòn tạo hình chén hoặc miệng núi lửa, khi mòn nhiều thì ở giữa thường có màu vàng sẫm (màu ngà răng) xung quanh có viền trong (bờ men răng).

Răng cửa: Mòn ở rìa cắn do thói quen cắn đinh ghim, nắp chai… Mòn ở mặt trong răng thường gặp do hay bị nôn và mặt ngoài do tiếp xúc với bụi hoặc hơi nước có axít.

Cổ răng cửa và răng hàm có thể bị mòn thành khía rãnh có hình chữ V ở mặt ngoài và gây nên ê buốt và có thể tiến triển gây viêm tủy răng. Nguyên nhân thường là do chải răng không đúng phương pháp.

Phòng ngừa mòn răng bằng cách nào?

Không nên ăn những thức ăn quá cứng, vì có thể gây nên mòn răng cơ học rất mạnh.

Cần phải có bảo hộ lao động đối với những người trong công việc phải tiếp xúc với hơi axít như nhà máy sản xuất ắc-quy chì, hay công nhân ở nhà máy rượu vang.

Tránh sử dụng dưới dạng nhai hoặc ngậm lâu ở miệng những thuốc có tính axít như axít ascorbic, acetylsalicylic, các thuốc bổ chứa sắt.

Tránh các nguyên nhân gây nôn hoặc trào ngược dịch vị trở lại miệng: Những vấn đề về tâm lý như nghiện rượu, trầm ngâm do stress. Tác dụng phụ của thuốc hoặc lạm dụng thuốc dẫn đến kích thích niêm mạc dạ dày gây trào ngược.

Điều trị tật nghiến răng, vì đây là nguyên nhân gây mòn răng quan trọng nên chọn bàn chải mềm và chải răng đúng phương pháp là một yếu tố quan trọng tránh gây mòn khuyết cổ răng.

Trong những trường hợp răng bị lệch lạc, không thẳng hàng cần phải đi khám để được tư vấn nắn chỉnh răng cho các răng được ngay ngắn và tạo nên sự ăn khớp của hai hàm được tốt tránh gây mòn quá mức ở một số vị trí của hàm răng.

Điều trị mòn răng

Điều trị mòn răng phụ thuộc vào nguyên nhân gây mòn, mức độ nặng nhẹ, sự lan rộng của tổn thương, tuổi và sự hợp tác của người bệnh và tính nhạy cảm của răng.

Trung hòa tác động của axít và tăng sức đề kháng của răng đối với sự tấn công của axít.

Sử dụng các chất súc miệng có tính kiềm hoặc trung tính như: uống sữa hoặc nhai kẹo cao su loại không đường sau mỗi bữa ăn là việc làm có lợi để tránh mòn răng.

Nên thường xuyên đi khám kiểm tra sự tái khoáng của mô răng 3 tháng một lần.

Nếu có vấn đề trào ngược dịch vị, nên đeo máng nhai vào những thời điểm có nguy cơ cao để giảm tổn thương răng.

Những điều trị phục hồi đầu tiên nên là điều trị bảo tồn, đặc biệt ở những người trẻ tuổi. Có thể dùng các vật liệu dán để bảo vệ các mặt răng dễ mòn và phục hồi đầy đủ hình dạng chức năng của răng như composite.

Ngoài ra có thể dùng các vật liệu dán bằng nhựa, kim loại hoặc sứ để phục hồi khi mòn nhiều ở các mặt của răng dưới dạng chụp răng. Cần phải điều trị các răng bị bệnh nha chu, viêm tủy, phục hồi làm dài thân răng, hoặc nắn chỉnh răng do mòn quá mức.

( theo Sức khỏe và đời sống )